SIDUSIS – czyli inwentaryzacji nigdy za wiele

W dniu 22 października 2022 r. weszła w życie nowelizacja ustawy z dnia 7 maja 2010 r. o wspieraniu rozwoju usług i sieci telekomunikacyjnych, czyli tzw. Megaustawy. Nowelizacja wprowadziła kolejny system inwentaryzacji danych związanych ze świadczeniem usług telekomunikacyjnych przez przedsiębiorców telekomunikacyjnych – system SIDUSIS (System Informacyjny o Dostępie do Usług Stacjonarnego Internetu Szerokopasmowego). Zgodnie z wprowadzonymi przepisami Megaustawy, w systemie SIDUSIS zamieszcza się informacje o punktach adresowych, w których jest możliwe świadczenie, za pomocą stacjonarnych lub ruchomych publicznych sieci telekomunikacyjnych, usług transmisji danych zapewniających stacjonarny dostęp do Internetu.

Minister cyfryzacji komunikatem z dnia 26 października 2022 r. uruchomił system SIDUSIS w dniu 1 grudnia 2022 r. Dane, o których mowa wyżej mają być po raz pierwszy przekazane w terminie 30 dni od dnia wdrożenia SIDUSIS, tj. od dnia 1 grudnia 2022 r. do dnia 31 grudnia 2022 r.

Zgodnie z nowelizacją Megaustawy, w celu zaprezentowania w SIDUSIS określonych danych, przedsiębiorcy telekomunikacyjni powinni przekazać do systemu SIDUSIS informacje o:

• podmiocie dostarczającym usługę;
• rodzaju usługi – detalicznej lub hurtowej;
• maksymalnej przepustowości oferowanej usługi;
• medium transmisyjnym infrastruktury telekomunikacyjnej (infrastruktura, np. przewodowa/bezprzewodowa oraz technologia, w jakiej mogą być lub będą świadczone usługi);
• danych kontaktowych przedstawiciela podmiotu, o którym mowa w pkt 1, umożliwiających zamówienie usługi;
• adresie strony internetowej zawierającej ofertę z cennikiem;

W określonych przypadkach, zmiana wprowadza wymóg zaktualizowania tych danych albo przekazania oświadczenia o aktualności dotychczas przekazanych informacji:

• do 10. dnia kolejnego miesiąca, według stanu na ostatni dzień miesiąca poprzedzającego – w przypadku podmiotu będącego mikroprzedsiębiorcą, małym przedsiębiorcą lub średnim przedsiębiorcą lub umożliwiającego świadczenie za pomocą stacjonarnych lub ruchomych publicznych sieci telekomunikacyjnych usług transmisji danych zapewniających stacjonarny szerokopasmowy dostęp do Internetu w nie więcej niż 50 000 punktach adresowych;
• w każdy piątek, a w przypadku dni ustawowo wolnych od pracy, w drugi kolejny dzień roboczy – w przypadku podmiotu, który umożliwia świadczenie za pomocą stacjonarnych lub publicznych ruchomych sieci telekomunikacyjnych usług transmisji danych zapewniających stacjonarny szerokopasmowy dostęp do Internetu w nie mniej niż 50 000 punktach adresowych.

Co powyższa nowelizacja oznacza dla przedsiębiorców telekomunikacyjnych?

Przede wszystkim, co oczywiste kolejne obowiązki, ale także brak klarownych informacji na temat sposobu wypełniania systemu, idące w parze z zagrożeniem karą pieniężną za niewłaściwe wypełnienie systemu.

Po pierwsze, do końca grudnia 2022 r. przedsiębiorcy telekomunikacyjni musieli wypełnić po raz pierwszy system SIDUSIS.

Po drugie, tak jak zostało wyżej wskazane, przedsiębiorcy telekomunikacyjni muszą regularnie aktualizować dane w nim zawarte.

Wypełnienie systemu i aktualizacja tych danych, przy często ograniczonym zasobie kadrowym i organizacyjnym przedsiębiorców telekomunikacyjnym, krótkim czasie na wypełnienie systemu, często szerokim zakresie sieci telekomunikacyjnej, a także innych obowiązkach sprawozdawczych i braku jasnych kryteriów wypełniania systemu, stanowi ogromny problem dla przedsiębiorców telekomunikacyjnych.

W sprawie SIDUSIS nie zostało bowiem wydane żadne rozporządzenie, które w sposób szczegółowy regulowałoby sposób wypełniania systemu, tak jak ma to miejsce, chociażby w kwestii retencji danych, na podstawie przepisów jeszcze obowiązującej ustawy – Prawo telekomunikacyjne. Przepisy Megaustawy w tym zakresie są zbyt mało precyzyjne, by przedsiębiorcy telekomunikacyjni mogli bez trudu wypełnić ten obowiązek.

Taki stan rzeczy mnoży tylko pytania i wątpliwości. Tym bardziej, że obecnie przedsiębiorcy telekomunikacyjni działają według różnych modeli prowadzenia działalności gospodarczej, np. niektórzy świadczą usługi dla klientów detalicznych za pomocą swojej sieci, niektórzy dzierżawią sieć od przedsiębiorców hurtowych dla potrzeb świadczenia usług dla klientów detalicznych, a niektórzy są właśnie przedsiębiorcami hurtowymi. W tej kwestii również przepisy milczą, nie wskazując jak oznaczyć punkty adresowe zasięgu swojej sieci, w sytuacji gdy np. korzysta się z sieci należącej do przedsiębiorców hurtowych. Ustawodawca przewidział w tym aspekcie jeden mały, choć istotny wyjątek – wyłączona została możliwość zastosowania kary pieniężnej dla przedsiębiorcy telekomunikacyjnego, który wypełnił nierzetelnie lub niezgodnie z prawdą SIDUSIS, jeżeli uchybienia dotyczą informacji, w zakresie, w jakim zostały mu udostępnione przez przedsiębiorcę hurtowego.

Wspominając o powyższym wyjątku, trzeba przyznać korzystnym dla przedsiębiorców telekomunikacyjnych, którzy korzystają z usług przedsiębiorców hurtowych, należy przejść do kar pieniężnych, które może wymierzyć przedsiębiorcom telekomunikacyjnym minister ds. informatyzacji, za niewypełnienie SIDUSIS lub jego nierzetelne lub niezgodne z prawdą wypełnienie. Kara pieniężna może w tym przypadku być wymierzona w wysokości od 100 zł do 100.000 zł. Podstawową cechą administracyjnej kary pieniężnej jest jej przejrzystość – podmiot, który ma być ukarany powinien mieć świadomość, wyrażoną przepisami prawa, za jakie naruszenie grozi dana kara pieniężna. W tym przypadku ustawodawca posłużył się sformułowaniami „nierzetelnego” lub „niezgodnego z prawdą” wypełnienia tego obowiązku, co w połączeniu z brakiem kryteriów wypełniania systemu, stanowi ogromne ryzyko wymierzenia kary pieniężnej. Dodatkowo, w przeciwieństwie do przepisów dotyczących ochrony konkurencji i konsumentów lub przepisów Prawa telekomunikacyjnego, ustawodawca nie odniósł wysokości kary pieniężnej do wysokości przychodu czy obrotu przedsiębiorcy telekomunikacyjnego, wobec czego jest możliwe wymierzenie kary pieniężnej w maksymalnej wysokości, co przy obecnych innych problemach przedsiębiorców, w szczególności panującej inflacji, może być ich gwoździem do trumny.

Pewnym podsumowaniem wprowadzonego systemu SIDUSIS jest komunikat, jaki ukazał się na stronie Ministerstwa Cyfryzacji, zgodnie z którym ponad 2,6 tys. operatorów nie wypełniło tego obowiązku. Jak się dalej potoczy sytuacja tych przedsiębiorców telekomunikacyjnych i w jakim stopniu będą egzekwowane kary pieniężne w tej sprawie, okaże się niedługo. Z pewnością jednak, przedsiębiorcy telekomunikacyjni to jedna z grup, posiadających największy zakres obowiązków, związanych z rodzajem prowadzonej działalności, a już w szczególności obowiązków sprawozdawczych.