Ograniczenie sprzedaży door-to-door w świetle PKE
Sprzedaż door-to-door, czyli sprzedaż prowadzona poza lokalem przedsiębiorstwa poprzez wizytę w mieszkaniu lub w miejscu stałego pobytu potencjalnych klientów w celu zawarcia umowy, dozna istotnych ograniczeń wraz z wejściem w życie przepisów ustawy Prawo komunikacji elektronicznej, czyli już 10 listopada 2024 r.
Sprzedaż bezpośrednia w formule door-to-door nie podlegała wcześniej szczególnym regulacjom prawa telekomunikacyjnego, a przepisy jej dotyczące znajdowały się w ustawie o prawach konsumenta, nie przewidując dodatkowych restrykcji dla przedsiębiorców telekomunikacyjnych. Ten stan ulegnie jednak zmianie już 10 listopada 2024 r., kiedy zacznie obowiązywać przepis art. 284 ust. 4 PKE, zgodnie z którym umowy o świadczenie usług zawierane w gospodarstwie domowym poza lokalem przedsiębiorstwa podczas nieumówionej wizyty przedsiębiorcy w miejscu zamieszkania lub zwykłego pobytu konsumenta są nieważne. W uproszczeniu, przepis ten zakazuje zawierania umów o świadczenie usług w mieszkaniu konsumenta, jeżeli wizyta dostawcy nie została wcześniej umówiona. Oznacza to niechybny koniec dla niezapowiedzianych sprzedaży w formie door-to-door, przynajmniej jeśli chodzi o klientów będących konsumentami.
W uzasadnieniu projektu PKE można przeczytać, że powyższa zmiana ma na celu przeciwdziałanie nieuczciwym praktykom rynkowym i została wprowadzona w związku z licznymi oszustwami oraz wprowadzaniem w błąd konsumentów. Formuła door-to-door obwiniana jest też za nakładanie swego rodzaju presji czasowej na konsumenta i działanie z negatywnym elementem zaskoczenia. Od 10 listopada 2024 r. wizytę u konsumenta w celu zawarcia umowy będzie trzeba zatem umówić.
Warto zauważyć, że branża telekomunikacyjna nie jest jedyną, w której ta forma bezpośredniego zawierania umów spotkała się z ograniczeniami. Podobne obostrzenia występują również w ustawie prawo energetyczne, a w wyniku planowanych zmian legislacyjnych mają również pojawić się w ustawie o prawach konsumenta. Zmiana ta nie powinna więc szczególnie dziwić, natomiast niewątpliwie będzie wymagała od części przedsiębiorców telekomunikacyjnych, dostosowania strategii marketingowej i sprzedażowej, a także organizacyjnej – dla celów dowodowych – fakt umówienia wizyty powinien zostać przez przedsiębiorcę udokumentowany (np. poprzez przesłanie potwierdzenia umówienia wizyty przez abonenta w formie SMS czy w formie mailowej).
A co z klientami nieposiadającymi statusu konsumenta? Dla operatorów korzystających z formuły door-to-door mamy w tej materii garść dobrych informacji. W przepisach PKE dotyczących konsumentów, które znajdą odpowiednie stosowanie do mikroprzedsiębiorców, małych przedsiębiorców lub organizacji pozarządowych, nie znalazł się wspomniany art. 284 ust. 4 PKE. Formuła sprzedaży door-to-door nie dozna zatem dodatkowych ograniczeń w stosunkach z przedsiębiorcami (i to niezależnie od wielkości tego przedsiębiorcy).